Historia jesziwy
Budynek jesziwy znajduje się na przeciwko „Białej Synagogi”. Tę słynną na całą Litwę szkołę talmudyczną założył w drugiej połowie XIX w. wybitny teolog i filozof, sejneński rabin Mojżesz Icchak Awigdor. Dzięki swemu ludowo-rewolucyjnemu charakterowi szkoła cieszyła się dużym uznaniem wśród zwolenników żydowskiego oświecenia. Dzięki niej Sejny na krótko stały się centrum ruchu haskali dla Litwy. Odbywały się tutaj między innymi konferencje wybitnych litewskich rabinów. Z czasem rząd carski, w obawie przed dalszym rozprzestrzenianiem się oświeceniowego nurtu, zamknął szkołę. Na przełomie XIX i XX w. w budynku jesziwy istniał cheder (religijna szkoła dla chłopców), zaś na górnym piętrze był dom modlitwy. Po II wojnie światowej budynek użytkowany był jako Zakład Produkcji Obuwia. Obecnie mieści się tutaj „Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa”, której gospodarzem jest Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego. Odbywają się tu koncerty, spotkania i warsztaty muzyczne.
Aktualności
Blog poświęcony tematyce dziedzictwa żydowskiego w Polsce. Interesujące artykuły, fascynujące fotorelacje prezentujące piękno i symbolikę zabytków pochodzenia żydowskiego.
Webinaria
Cykl trzech webinariów, organizowany późną jesienią 2021 inaugurujący dyskusję na temat historycznej i kulturowej wartości materialnego dziedzictwa żydowskiego w Polsce, a także wyzwań stojących przed partnerami ze strony polskiej i żydowskiej zaangażowanymi w jego ochronę.
Wirtualne spacery
Możliwość zaznajomienia się z wybranymi zabytkami dziedzictwa żydowskiego w Polsce (synagog, cmentarzy i domu przedpogrzebowego) i zwiedzenia ich na odległość.
Galeria zdjęć
Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego
Od 25 lat w Sejnach, w pracowni muzycznej Pogranicza powstaje wielopokoleniowy program artystyczny, który nawiązuje do dziedzictwa kultury żydowskiej - muzyki klezmerskiej. Zespół rozpoczął od realizacji spektaklu „Dybuk”, po dziś dzień elementem niezbędnym w pracy muzycznej w Sejnach są głębokie studia dotyczące wielokulturowego dziedzictwa miejsca. Prowadzony przez Wojciecha Szroedera program wykracza daleko poza muzyczne przedsięwzięcia w ścisłym tego słowa znaczeniu; jest mocno zakorzeniony w codziennej i długofalowej pracy edukacyjnej nastawionej na rozwój (szkoła muzyczna), działalność badawczą (poszukiwanie i dokumentowanie historycznych materiałów muzycznych utrzymywanych w lokalnych tradycjach pogranicza) oraz działalność twórczą (nowe programy, kompozycje i aranżacje). Zespół sejneński kilkakrotnie uczestniczył w Krakowskim Festiwalu Kultury Żydowskiej, dzięki czemu nawiązał bliskie kontakty muzyczne z wybitnymi muzykami klezmerskimi: Davidem Krakauerem, Michaelem Alpertem, Deborah Strauss, Jeffem Warschauerem, Stuartem Brotmanem, Frankiem Londonem i Paulem Brodym. Owocem tych przyjaźni było muzyczne spotkanie „Tratwa Muzyków – między Nowym Jorkiem a Sejnami”. Zespół pracuje w dawnej jesziwie, koncertuje w sejneńskiej Białej Synagodze. Letnie koncerty gromadzą szeroką publiczność i wrosły już w pejzaż sejneńskich wydarzeń kulturalnych. Orkiestra Klezmerska Teatru Sejneńskiego to dzisiaj już instytucja, która wykształciła pokolenia muzyków zasilających współcześnie najważniejsze polskie zespoły wykonujące muzykę jazzową, tradycyjną, czy world music. Program ten umożliwia jednak przede wszystkim spotkanie młodego pokolenia z nieobecną już dziś w ich miejscu kulturą żydowską, stanowi twórczą kontynuację dawnej tradycji, i ważny punkt odniesienia w kształtowaniu świadomości i postaw młodych ludzi.
Historia synagogi
Sejneńska „Biała Synagoga”, która swoja nazwę zawdzięcza kolorowi elewacji, położona jest przy głównej ulicy miasteczka, którego centrum mieści się na osi między Bazyliką , a synagogą właśnie. Została ona zbudowana w 1885 roku w miejsce drewnianej "gontami krytej z wystawą od frontu i kolumnadą”. Jest to budowla trójnawowa, na planie prostokąta. Architektonicznie wnętrze synagogi jest połączeniem gotyckiej sześciopolówki z barokowym rozwiązaniem centralnym, co podkreśla rozmieszczenie czterech bogato profilowanych filarów podtrzymujących strop. Oprócz murowanej synagogi istniały również w Sejnach dwa domy modlitwy. Synagoga była prawdopodobnie użytkowana tylko przy okazji większych świąt. W ścianie wschodniej znajduje się wnęka po aron ha-kodesz. Nie zachowały się polichromie, babiniec oraz bima, która znajdowała się w nawie środkowej między czterema filarami. Z oryginalnego wyposażenia synagogi nie pozostało nic, wszystko zostało wywiezione przez Niemców i rozgrabione. W okresie okupacji budynek synagogi służył Niemcom jako remiza strażacka. Wstawiono wówczas w miejsce okien elewacji południowo-zachodnich trzy pary wrót dla samochodów strażackich oraz dobudowano wieżę przy elewacji frontowej. Po wojnie mieścił się tu magazyn nawozów sztucznych i zajezdnia taboru gospodarki komunalnej. Remont synagogi, przeprowadzony przez Pracownię Konserwacji Zabytków, rozpoczął się w roku 1978 i trwał do 1987 roku. Przywrócono wówczas kształt okien w czterech skrajnych osiach elewacji południowo-zachodniej, wyburzono wieżę, odtworzono elewację frontową i wykonano nową stolarkę.
Obecnie "Biała Synagoga" jest oddana w użytkowanie Ośrodkowi „Pogranicze – Sztuk, Kultur, Narodów” i służy za miejsce spotkań, koncertów, spektakli teatralnych i wystaw. Aktualnie w przestrzeni synagogi znajduje się wystawa "...i nie wrócili. Żydzi sejneńscy 1939”, która powstała jesienią 2019 roku aby upamiętnić 80-tą rocznicę zagłady sejneńskiego sztetla. Pięćset trzydzieści siedem nazwisk i imion mieszkańców Sejn zamordowanych w czasie Zagłady, które wypisane zostały na ścianach sejneńskiej synagogi, są śladem pamięci o nich i ich tragicznym losie. Scenariusz i aranżacja wystawy: Bożena Szroeder, Wiesław Szumiński.
Sejny
Zadanie publiczne finansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie „Dyplomacja publiczna 2021”